فتق شکم یکی از مشکلاتی است که در برخی از بیماران ممکن است بروز پیدا کند. عمل فتق شکم معمولا از راهکارهای درمان این بیماری محسوب میشود که بسیار رایج است. این جراحی با روشهای مختلفی از جمله لاپاراسکوپی انجام شود و همین موضوع در موفقیت و بروز عوارض پس از آن تاثیرگذار است.
◀سوال بسیاری از بیماران این است که کدام روش جراحی فتق شکم برای درمان موثرتر است؟ نحوه انجام هریک از این روشها به چه صورت است؟ بعد از جراحی فتق شکم در صورت مواجه با چه علائمی باید به متخصص مراجعه کنیم؟ در این مقاله درباره فتق شکم و نحوه درمان آن در ادامه صحبت خواهند کرد.
عمل فتق شکم
هرنیورافی یا ترمیم بافت، یکی از روشهای درمانی فتق شکم محسوب میشود که میتوان به کمک آن چنین مشکلی را برطرف کرد. فتق، ممکن است به برخی از اندامهای ناحیه شکم و به عضله یا بافت نگهدارنده آن فشار وارد کند. این موضوع به دلیل جابهجایی اندام از محل اصلی خود است.
◀معمولا فتق در کشاله ران، بیضه و شکم بروز پیدا میکند. در حقیقت به دلیل تضعیف برخی بافتها در چنین مناطقی از بدن اندام از محل اصلی خود جابهجا میشود و روی عضله متصل به آن فشار وارد میکند. متخصص جراحی عمومی به روش جراحی باز و یا عمل لاپاراسکوپی، اندام را به محل قبلی خود باز میگرداند. همچنین به کمک برخی ابزارها، آن را در همان ناحیه ثابت نگه میدارد.
عمل فتق شکمی برای چه کسانی مناسب است؟
نکته مهم این است که شاید همه بیماران مبتلا به فتق شکم نیازی به انجام جراحی لاپاراسکوپی فتق نداشته باشند. اما باید توجه کرد که مشکل آنها بدون درمان با گذشت زمان بدتر خواهد شد. به همین علت، ممکن است در مراحل بعدی به جراحی نیاز پیدا کنند:
- بیمارانی که علائم فتق شکم نظیر درد و تورم در آنها بروز پیدا کرده، باید هرچه سریعتر برای درمان مشکل خود اقدام کنند.
- بیمارانی که فتق شکم برایشان مشکلات جدی ایجاد میکند باید تحت درمان قرار بگیرند.
- بیماران که از سلامت عمومی برخوردار هستند.
- افرادی که اضافه وزن زیادی ندارند مشکل خاصی پس از جراحی فتق شکم نخواهند داشت.
- بیمارانی که از سیگار و سایر دخانیات استفاده نمیکنند، با عارضه خاصی بعد از درمان مواجه نخواهند شد.
- بیمارانی که خیلی مسن نیستند معمولا بیهوشی حین جراحی فتق شکم برایشان مشکلساز نیست.
برای دریافت مشاوره رایگان و استعلام هزینه عمل فتق شکم فرم زیر را پر کنید.
انواع عمل فتق شکمی
به طور کلی جراحیهایی که به منظور درمان فتق شکم مورد استفاده قرار میگیرد، به 2 دسته کلی تقسیم میشوند. نکته قابل توجه این است که تجهیزات و تکنیک جراحی در هر کدام متفاوت است:
عمل باز فتق شکم
عملهای فتق شکم در خیلی از بیمارستانها با روش سنتی و به صورت باز انجام میشود. در این روش جراح با کمک تیغ جراحی، بافت شکم را برش میدهد. به طور معمول یک برش منفرد در ناحیه شکم کافی است و میتوان با کنار زدن بافتها به محل مورد نظر دسترسی پیدا کرد.
❌با در نظر گرفتن اینکه در چنین روشی جراح برش نسبتا بزرگی ایجاد میکند، معمولا درد و ناراحتی پس از درمان بیشتر خواهد بود. همچنین دوران بهبودی بعد از عمل باز فتق شکم معمولاً طولانیتر است. نکته قابل توجه این است که احتمال تشکیل بافت اسکار در ناحیه زخم نیز افزایش چشمگیری مییابد.
جراحی فتق شکم با لاپاراسکوپی
برخلاف روش قبلی که برش منفرد و نسبتا بزرگی روی شکم ایجاد میشود، در لاپاراسکوپی جراح از به از 4 سوراخ کوچک کمک میگیرد. در این روش جراح از لاپاراسکوپ که متصل به دوربین است استفاده خواهد کرد تا درون بدن را به کمک آن مشاهده کند. مانند جراحی چاقی .
◀ برای چنین کاری، نیاز به 3 تا 4 برش نسبتا کوچک در ناحیه شکم است. ابزار لاپاراسکوپ از یک سوراخ عبور میکند و از سایر برشها، ابزارهای دیگر به منظور درمان و بازگرداندن اندام مورد نظر استفاده خواهد شد. با توجه به میزان برش بسیار کمتر، شدت خیلی از عوارض پس از جراحی کاهش پیدا میکند.
اقدامات قبل از عمل فتق شکم
پیش از اینکه جراحی صورت بگیرد، نیاز است یکسری نکات را مدنظر قرار دهید. قبل از عمل فتق شکم اقدامات زیر انجام خواهد شد:
معمولا سوابق پزشکی شما مورد بررسی قرار میگیرد. اینکه در گذشته چه درمانهایی انجام دادهاید و با چه مشکلاتی حین هرکدام مواجه شدهاید. | در صورت مصرف هر گونه دارو به پزشک خود اطلاع دهید تا روند درمان و جراحی با شکست مواجه نشود. برای بانوان معمولا از عدم بارداری اطمینان حاصل خواهد شد. |
در صورتی که به بیماری خاصی مبتلا هستید، نیاز است قبل از جراحی آزمایشات لازم گرفته شود. به عنوان مثال، آزمایش خون به منظور بررسی میزان پلاکت و گلبولها تجویز میشود. این موضوع به منظور بررسی ریسک خونریزی حین درمان و بهبودی پس از آن انجام خواهد شد. | در صورتی که برخی از مشکلات سیستیمک نظیر دیابت در فرد کنترل نشده باشد، جراحی فتق شکم به تعویق میافتد. در این شرایط فرد به پزشک معالج خود ارجاع میشود تا با تدابیر مناسب دیابت تحت کنترل درآید. |
نحوه عمل فتق شکمی
علیرغم اینکه 2 روش متفاوت جراحی به منظور درمان فتق شکم وجود دارد، اما اصول کلی آنها مشابه یکدیگر است. در ادامه مراحل انجام عمل فتق را در ناحیه شکم بررسی میکنیم:
1️⃣ بیهوشی عمومی
به منظور اینکه بیمار حین جراحی هیچگونه درد و استرسی را تجربه نکند، از بیهوشی عمومی استفاده میشود. در این شرایط فرد با کمک داروی مناسب بیهوش خواهد شد و جراح به راحتی و بدون محدودیت عمل خود را انجام میدهد.
2️⃣ ایجاد برش
در جراحی باز معمولا با کمک تیغهایی با سایز و شکل مناسب، بافت شکم برش میخورد. این برش به صورت منفرد است و فضای مناسبی را ایجاد می کند تا پزشک به فتق شکم دسترسی کافی داشته باشد. اما در لاپاراسکوپی از 3 تا 4 برش ریز کمک میگیرند و منطقه برش آنها بسیار کم است.
3️⃣ ترمیم بافت آسیب دیده
در مرحله بعد عمل فتق شکم، جراح باید اندام جابهجا شده را به محل اصلی خود بازگرداند. معمولا بافتهای نگهدارنده آن کمی ضعیف هستند و همین موضوع باعث بروز چنین مشکلی میشود. به همین علت نیاز به ترمیم بافت تضعیف شده خواهد بود. همچنین برای اینکه ریسک بازگشت فتق کمتر شود، جراح ممکن است از بخیه در این ناحیه کمک بگیرد.
🔴در بسیاری از موارد در جراحی فتق شکم از تجهیزاتی نظیر مش استفاده میشود تا ریسک بازگشت فتق کاهش یابد. همچنین در انتها جراح لاپاراسکوپی ناحیه برش را بخیه میزند تا به کنترل خونریزی آن کمک کند. همچنین یک پانسمان روی ناحیه زخم برای جلوگیری از بروز عفونت قرار میگیرد.
چرا دکتر ناصر ملک پور؟!
12 سال هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
چاپ 61 مقاله علمی پژوهشی و 2 جلد کتاب
پایهگذار رشته فلوشیپ لاپاروسکوپی
بیش از 10/000 جراحی موفق و جراحی چاقی
مراقبتهای بعد از عمل فتق شکم
معمولا جراح فتق مراقبتهای بعد از جراحی فتق شکم را به بیمار گوشزد میکند. این نکات شامل موارد زیر است:
- پس از مرخص شدن از بیمارستان، ممکن است نیاز باشد برای کنترل درد خود از قرصهای مسکن استفاده کنید.
- استفاده از داروهای آنتیبیوتیکی به طور معمولا تا مدتی پس از ترخیص از بیمارستان همچنان توصیه میشود.
- ممکن است نیاز باشد تا مدتی از سرویس بهداشتی فرنگی کمک بگیرید.
- از دستکاری محل زخم پرهیز کنید.
- تا زمانی که متخصص توصیه میکند، پانسمان را روی زخم نگه دارید.
- برای کشیدن بخیه یک هفته تا 10 روز بعد از جراحی به متخصص مراجعه کنید.
- محل زخم باید پس از استحمام به طور کامل خشک شود.
- از استعمال دخانیات تا بهبودی کامل پرهیز کنید.
- رژیم غذایی حاوی پروتئین و فیبر بالا را در اولویت قرار دهید.
- سعی کنید از ورزش در روزهای اولیه خودداری کنید.
- به هیچ عنوان تا بهبودی کامل زخم، وسیله سنگینی را بلند نکنید.
عوارض عمل فتق شکم
ممکن است با مشکلاتی پس از عمل فتق شکم مواجه شوید و باید انتظار هر یک از عوارض زیر را داشته باشید:
ممکن است فرد در تخلیه ادرار خود در کوتاه مدت دچار مشکل شود. | درد معمولترین عارضه پس از عمل فتق شکم است. |
گاهی اوقات در بیماران هماتوم دیده میشود. | تشکیل اسکار در ناحیه زخم ممکن است اتفاق بیفتد. |
عفونت در ناحیه زخم از دیگر عوارض نسبتا جدی پس از درمان فتق شکم است. این عارضه خود با بوی بد و ترشح چرک همراه خواهد بود. | تورم، التهاب و قرمزی در ناحیه زخم طبیعی است. |
در برخی از بیماران ممکن است شاهد عود فتق شکم باشید (عود فتق بعد از عمل). | ممکن است در بیمارستان به دلیل استفاده از داروهای آنتیبیوتیک با عوارضی نظیر تهوع و استفراغ مواجه شوید. |
چه زمانی باید بعد از عمل فتق شکم به پزشک مراجعه کنیم؟
- تب و لرز از علائمی است که نیاز به توجه و بررسی دارد.
- ترشح چرک از جمله علائم شایع و قطعی عفونت است که باید درمان شود.
- اگر درد شدیدی در ناحیه زخم دارید که با مسکن کاهش نمییابد، این موضوع را به متخصص اطلاع دهید.
- در صورتی که خونریزی از محل زخم مجددا آغاز شود
- در صورت افزایش فشار خون، ضربان قلب و همچنین تنگی نفس باید هرچه سریعتر اقدامات لازم صورت بگیرد. این علائم گاهی اوقات به دلیل حساسیت فرد به برخی داروها اتفاق میافتد.
- عدم فروکش کردن عوارض بعد از مدتی میتواند نگرانکننده باشد. باید برای بررسی علت، یک معاینه کامل صورت بگیرد.
سوالات متداول عمل فتق شکم
عمل فتق شکم چقدر طول میکشد؟
این جراحی با توجه به پیچیدگی شرایط بیمار و مهارت متخصص به زمان متغیری نیاز خواهد داشت. به طور معمولا بازه حدودی آن بین 30 دقیقه تا 3 ساعت قرار دارد.
آیا عمل فتق شکم دردناک است؟
با توجه به عدم هوشیاری فرد حین درمان، مسلما دردی را تجربه نخواهد کرد. با این حال درد و ناراحتی پس از درمان تا چند روز طبیعی است. این درد با مصرف مسکنها بسیار کاهش خواهد یافت.
بهبودی پس از عمل فتق شکمی چقدر طول میکشد؟
بهبودی نسبی پس از عمل فتق شکم معمولا 2 تا 3 هفته طول میکشد. اما برای اینکه بهبودی کامل حاصل شود، نیاز به حداقل یک ماه زمان خواهد بود.
کلام نهایی
عمل فتق شکم شاید یک راهکار قطعی برای درمان این مشکل است. درست است که در برخی از افراد نیازی به انجام جراحی نیست، اما با گذشت زمان وضعیت فتق بدتر خواهد شد. از این رو توصیه میکنیم هرچه سریعتر برای درمان مشکل خود اقدام کنید تا جراحی با پیچیدگی کمتر انجام شود.
مشاوره حضوری با دکتر ناصر ملک پور
اگر برای عمل فتق شکمی و یا سایر جراحیهای چراقی قصد مراجعه به مطب دکتر ناصر ملک پور (فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی) را دارید، میتوانید با شماره زیر تماس بگیرید.
تهران – سعادتآباد، بالاتر از میدان شهرداری، بلوار جوریکی، برج تشریفات، ساختمان شمالی، طبقه3 واحد ۱۲