بیماری‌های عروقی می‌توانند منجر به عوارض جدی قلبی عروقی مانند لخته شدن خون، حمله قلبی و سکته شوند. معمولاً در ابتدا پزشک تلاش میکند با کمک روش‌های دارویی و ارائه پیشنهادهایی در مورد تغییر سبک زندگی، بیماری را کنترل کند؛ اما زمانی که مشکل جدی‌تر باشد و درمان دارویی دیگر جواب ندهد، از روش جراحی عروق استفاده میشود.
در حال حاضر انواع مختلفی از جراحی عروق وجود دارد که با توجه به نوع بیماری و نیاز فرد، به او پیشنهاد میشود. در ادامه این مقاله، می‌خواهیم به تمام پرسش‌های شما در مورد عمل عروق پاسخ داده و شما را با انواع آن، علائم، خطرات و مراقبت‌های بعد از جراحی عروق آشنا کنیم.
بیماری عروقی چیست؟
رگهای خونی ما وظیفه دارند خون را در سراسر بدن حمل کنند و اکسیژن و مواد مغذی را به سلول‌های بدن ما برسانند. اما گاهی به علت ضربه شدید، سیگار کشیدن مکرر، فشار خون و کلسترول بالا، سکته مغزی، دیابت یا سندرم متابولیک، عملکرد طبیعی این عروق مختل میشود. به‌طوری که تغییر در وضعیت رگهای خونی، خطر سکته مغزی، حملات قلبی و آسیب جدی به بافت بدن به شکل زخم یا قانقاریا (مرگ بافت به دلیل جریان ناکافی خون) را افزایش می‌دهد. به همین دلیل تشخیص و درمان به موقع انواع بیماری های عروقی اهمیت بالایی دارد.
جراحی عروق چیست؟
گاهی جراح عروق بعد از معاینه و بررسی شرایط شما، تشخیص می‌دهد که تغییر شیوه زندگی و مصرف داروها برای برطرف کردن مشکل عروق خونی کافی نیست. بنابراین ممکن است برای جلوگیری از بدتر شدن شرایط، به جراحی نیاز داشته باشید. در جراحی عروق، پزشک با کمک ابزارهای مخصوصی مانند کاتتر، استنت و…، انسداد رگ را برطرف میکند یا با پیوند یک رگ جدید، مسیر تازه‌ای برای جریان خون ایجاد میکند. در ادامه، انواع روش‌های جراحی عروق را بررسی می‌کنیم.
چرا دکتر ناصر ملک پور؟!
12 سال هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
چاپ 61 مقاله علمی پژوهشی و 2 جلد کتاب
پایه‌گذار رشته فلوشیپ لاپاروسکوپی
بیش از 10/000 جراحی موفق و جراحی چاقی
انواع جراحی عروق
امروزه پزشکان از روش‌های مختلفی برای عمل عروق و رفع مشکل گرفتگی رگهای خونی استفاده می‌کنند. دو نوع اصلی جراحی عروق عبارتند از: جراحی عروق باز و جراحی اندوواسکولار.
- جراحی عروق: جراحی باز
در جراحی عروق باز (روش سنتی)، جراح برش‌هایی را برای رسیدن به رگهای خونی ایجاد میکند.
- جراحی عروق: جراحی اندوواسکولار
این روش جدیدتر بوده و عوارض کمتری دارد. در این عمل، جراح با یک سوزن مخصوص سوراخ‌هایی را در شریان ایجاد کرده و بعد کاتتر (یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر) را از این سوراخ‌ها به رگ وارد میکند. این شیوه درمانی، دوره بستری کوتاه‌تری دارد.
سه بیماری که اغلب با روش جراحی عروق درمان می‌شوند
جراحی عروق آنوریسم آئورت شکمی (AAA)
آئورت شریان اصلی است که خون را از قلب به قسمت‌های دیگر بدن می‌برد. معمولاً با افزایش سن، دیواره‌های آئورت ضعیف شده و عارضه آنوریسم آئورت شکمی (Abdominal Aortic Aneurysm) بروز میکند. اگر آنوریسم ۵ سانتی‌متر یا بیشتر باشد، پزشک جراحی باز و ترمیم اندوواسکولار را پیشنهاد می‌دهد. در این عمل، بعد از ایجاد برش در شکم، از یک لوله مصنوعی (استنت) یا بخشی از بافت بدن برای ترمیم دیواره رگ ضعیف شده، استفاده میشود.
جراحی عروق بیماری شریان محیطی (PAD)
شایع‌ترین علت بروز بیماری شریان محیطی (Peripheral Arterial Disease)، آرتریواسکلروز یا همان تجمع پلاکهای چربی و رسوبات کلسترول، کلسـیم و فیبرین (مـاده لخته‌کننده در خون) در دیواره‌های رگهای خونی است. وجود این رسوب‌ها، باعث گرفتگی رگ و اختلال در ارسال اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها میشود.
زمانیکه بیماری شریان محیطی سبب لنگش (درد عضلانی و خستگی در ماهیچه‌های ساق پا، ران و باسن به دلیل کمبود اکسیژن) شود، پزشک یکی از انواع جراحی عروق را توصیه میکند:
جراحی عروق وریدهای واریسی
عارضه واریس مشکلات جدی در پی ندارد، اما گاهی ممکن است در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند. علت اصلی بروز واریس، آسیب به دریچه‌های وریدی است که موجب جمع شدن خون در رگ‌ها میشود. دو نوع جراحی واریس پا برای درمان این بیماری وجود دارد:
- برداشتن کامل ورید واریسی: یعنی جراح با ایجاد دو برش در ساق پا، رگ واریسی را بیرون می‌کشد.
- فلبکتومی: چندین برش کوچک در طول ورید ایجاد و بعد واریس به‌صورت تکه تکه از بدن خارج میشود.
مراقبت های بعد از جراحی عروق
مراقبت‌های بعد از جراحی، بسته به نوع عمل متفاوت است. به طور کلی بعد از جراحی عروق، باید موارد زیر را رعایت کنید:
- 🟣 از فعالیت‌های شدید فیزیکی پرهیز کنید و به تدریج سطح فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.
- 🟣 داروهای ضددرد را طبق نظر پزشک مصرف کنید.
- 🟣 از شنا کردن در هفته‌های اول اجتناب کنید.
- 🟣 جوراب‌های جذب و مخصوص بپوشید.
- 🟣 هنگام دراز کشیدن، پاهای خود را در سطح بالاتری از بدن قرار دهید.
- 🟣 خواب کافی داشته باشید و استرس خود را کنترل کنید.
بعد از جراحی عروق توصیه میشود هر شش ماه یک بار یا به‌صورت سالانه، وقت معاینه حضوری گرفته و معاینه شوید.
چه زمانی برای مشکلات عروقی به جراحی عروق نیاز است؟
اینکه آیا برای مشکلات عروقی به جراحی نیاز دارید یا خیر، به نوع و شدت مشکل بستگی دارد. اگر بیماری عروقی زود تشخیص داده شود، می‌توانید با رعایت توصیه‌های پزشک در مورد تغییر سبک زندگی (مثل پیاده‌روی منظم) و مصرف دارو (آسپرین، استاتین‌ها و…) درمان شوید. با این حال، در برخی موارد، جراحی می‌تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد، درد را کاهش دهد و از بروز مشکلات جدی‌تری مانند حمله قلبی و سکته مغزی جلوگیری کند.
در صورت مشاهده و تجربه علائم زیر، شاید لازم باشد جراحی عروق انجام دهید:
- پا دردهای مکرر هنگام راه رفتن؛
- تورم مزمن ساق پا؛
- زخم‌های پوستی وریدی؛
- درد ناگهانی و شدید در شکم و کمر؛
- احساس ضعف، بی‌حسی یا گزگز ناگهانی در یک طرف بدن.
توجه داشته باشید که داشتن این علائم به تنهایی به معنای آن نیست که الزاماً باید جراحی کنید. بلکه فقط هشداری است که برای بررسی وضعیت سلامت بدن خودتان اقدامی انجام دهید. پیشنهاد ما این است که در صورت داشتن این علائم، برای تشخیص دقیق بیماری، به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک با معاینه و بررسی علائمتان، آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهد و بهترین روش درمانی را برای شما تجویز میکند.
برای دریافت مشاوره رایگان فرم زیر را پر کنید.
خطرات جراحی عروق چیست؟
مانند همه جراحی‌های دیگر، جراحی عروق نیز ممکن است خطرات و عوارضی را به همراه داشته باشد که از جمله آن‌ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ✖ خون‌ریزی
- ✖ عفونت
- ✖ لخته شدن خون
- ✖ آسیب عروق خونی یا عصبی
- ✖ حمله قلبی
- ✖ سکته
- ✖ آسیب کلیه
- ✖ آسیب عصبی
لازم به ذکر است که معمولاً افراد سیگاری، چاق و مبتلا به بیماری‌های مزمن (مشکل ریوی، دیابت یا بیماری‌هایی از این دست) بیشتر در معرض خطر این عوارض هستند.
دقت داشته باشید در صورت مراجعه به یک جراح متخصص و دریافت مشاوره، در صورتی که این عوارض برای شما محتمل باشد حتماً از آن مطلع خواهید. هر چند عمل عروق نیز می‌تواند در مواردی با عوارض همراه باشد، اما با انتخاب جراح عروق مجرب و ماهر، احتمال خطا تا حد زیادی کاهش می‌یابد. چراکه جراح معتبر تمام خطرات و مزایای این روش را ارزیابی میکند و فقط درصورتی که مطمئن شود شما کاندیدای مناسبی برای جراحی عروق هستید، این عمل را توصیه میکند.
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش کردیم درباره جراحی عروق، اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم. همان‌طور که اشاره کردیم، دو نوع کلی جراحی عروق وجود دارد: اندوواسکولار و عمل باز. اگر در حال حاضر با مشکلات عروقی درگیر شده و به دنبال درمان هستید، می‌توانید با شماره‌های مطب دکتر ناصر ملک پور تماس گرفته و وقت مشاوره حضوری را دریافت کنید.
مشاوره حضوری با دکتر ناصر ملک پور
اگر برای عمل اسلیو معده، بای پس معده و… قصد مراجعه به دکتر ناصر ملک پور (فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی) را دارید، می‌توانید با شماره زیر تماس بگیرید.
