سنگ کیسه صفرا یکی از مشکلات شایع پس از جراحی چاقی، به ویژه عمل اسلیو معده است. این عارضه عمدتاً به دلیل کاهش وزن سریع و قابل توجه پس از جراحی به وجود میآید.
سنگ کیسه صفرا میتواند علائمی مانند درد شکم و مشکلات گوارشی را به دنبال داشته باشد که بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر میگذارد. در این مقاله به بررسی علل بروز سنگ کیسه صفرا بعد از جراحی اسلیو معده، علائم آن و روشهای پیشگیری و درمان خواهیم پرداخت.

ارتباط بین سنگ کیسه صفرا و جراحی چاقی
یکی از عوارضی که ممکن است بعد از جراحی لاغری به سراغ بیماران بیاید، تشکیل سنگ کیسه صفراست. البته برخلاف تصور رایج، این اتفاق بیشتر به کاهش وزن سریع مربوط است تا خود جراحی.
سنگ کیسه صفرا بعد از عمل اسلیو معده
پس از جراحی اسلیو معده ، بدن وارد فاز کاهش وزن سریع میشود. در این دوره، غلظت صفرا در کیسه صفرا بالا میرود و تعادل ترکیبات آن ممکن است بر هم بخورد. همین تغییرات، زمینهساز تشکیل سنگ صفراوی میشود. در واقع، کاهش وزن شدید – نه خود عمل جراحی – عامل اصلی این مشکل است.
تحقیقات نشان دادهاند که احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا بعد از عملهایی مثل اسلیو یا بای پس معده، چیزی بین 10 تا 20 درصد است. جراحان معمولاً برای پیشگیری، دارویی به نام «اسید اورسودوکسیکولیک» تجویز میکنند تا صفرا رقیقتر شده و خطر سنگسازی کاهش یابد.
اگر مراقبتها جدی گرفته نشود، ممکن است یکی از هر ده بیمار، پس از جراحی به برداشتن کیسه صفرا نیاز پیدا کند؛ چراکه سنگها معمولاً طی دو سال اول ظاهر میشوند. بعد از این دوره، احتمال ابتلا تفاوت چندانی با افراد عادی ندارد. بنابراین رعایت توصیههای پزشکی و مصرف دارو در دوران کاهش وزن اهمیت زیادی دارد.
برای دریافت مشاوره رایگان و استعلام هزینه جراحی اسلیو فرم زیر را پر کنید.
علت ایجاد سنگ کیسه صفرا بعد از جراحی چاقی
ایجاد سنگ کیسه صفرا بعد از جراحی لاغری میتواند ناشی از دلایل مختلف باشد اما اصلیترین علت، کاهش وزن سریع و شدید است. برخلاف تصور عموم مردم، صرفا جراحی لاغری بطور مستقیم عامل تشکیل سنگ نیست؛ بلکه تغییرات شدید در متابولیسم بدن و غلیظ شدن صفرا باعث بروز این مشکل میشود.

وقتی بیمار بیش از ۱.۵ کیلوگرم در هفته یا بیش از ۲۵ درصد از وزن اولیهاش را از دست میدهد، احتمال ایجاد سنگ افزایش مییابد. این وضعیت معمولاً در ماههای ابتدایی بعد از عملهایی مثل اسلیو معده یا بای پس معده رخ میدهد.
مخصوصا بین ۶ تا ۱۲ ماه پس از جراحی، خطر بالاتری وجود دارد. خوشبختانه با مصرف داروهای پیشگیرانه، بسیاری از بیماران هرگز با این مشکل روبهرو نمیشوند.
درمان سنگ کیسه صفرا بعد از جراحی لاغری
درمان سنگ کیسه صفرا بعد از جراحی لاغری، بسته به نوع عمل (مانند اسلیو یا بایپس معده) و وجود یا عدم وجود علائم، متفاوت است. در مواردی که سنگها علامتدار باشند یا موجب عوارضی مانند درد، التهاب یا انسداد مجرا شوند، معمولاً جراحی برداشتن کیسه صفرا به روش لاپاراسکوپی توصیه میشود.
اگر سنگها بزرگ ولی بدون علامت باشند، معمولاً نیازی به مداخله نیست؛ اما سنگهای ریز علامتدار ممکن است دردناک و خطرناک باشند و باید حتماً خارج شوند. در بیمارانی که قبلاً جراحی بایپس داشتهاند، حتی سنگهای بیعلامت نیز ممکن است با نظر پزشک جراحی شوند. این جراحی معمولاً توسط فلوشیپهای لاپاراسکوپی یا جراحان عمومی ماهر انجام میشود و دوران نقاهت کوتاهی دارد.
چرا دکتر ناصر ملک پور؟!
12 سال هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
چاپ 61 مقاله علمی پژوهشی و 2 جلد کتاب
پایهگذار رشته فلوشیپ لاپاروسکوپی
بیش از 10/000 جراحی موفق و جراحی چاقی

پیشگیری از سنگ کیسه صفرا بعد از جراحی چاقی
به منظور پیشگیری از ایجاد سنگ کیسه صفرا بعد از جراحی لاغری، با رعایت نکات زیر میتوانید خطر آن را به حداقل برسانید:
دارو درمانی
یکی از راههای پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا، مصرف داروی اسید اورسودوکسی کولیک (UDCA) است. این دارو از روز ۱۰ام پس از جراحی شروع به تجویز میشود و میتواند خطر تشکیل سنگ صفرا را به شدت کاهش دهد. این دارو با کاهش اشباع صفرا از کلسترول، از تشکیل کریستالها و سنگهای صفراوی جلوگیری میکند. مصرف این دارو معمولاً در شش ماه اول پس از جراحی توصیه میشود.
رژیم غذایی
بدون شک همه ما میدانیم که تغذیه عامل اصلی در سلامتی و یا بیماریهای بشر محسوب میشود. جهت جلوگیری از ایجاد سنگ کیسه صفرا بعد از عمل لاغری، میبایست مصرف غذاهایی که فیبر بالایی دارند و چربیهای اشباعشده را محدود میکنند، افزایش دهید.
بهتر است از چربیهای حیوانی به جای چربیهای گیاهی استفاده نمایید. همچنین مصرف ماهی کمچرب و غذاهای غنی از لسیتین مثل زرده تخممرغ و غذاهای دریایی بسیار مفید خواهد بود. گیاهانی همچون عرق خار مریم، قاصدک، کنگر فرنگی و زردچوبه نیز با سلامت کیسه صفرا کمک میکنند.
چاقی یا لاغر؟! نمیدونی؟

سوالات متداول درباره سنگ صفرا بعد از اسلیو معده
خیر، تقریبا 85% از افرادی که عمل کاهش وزن انجام میدهند، دچار سنگ کیسه صفرا نمیشوند.
کلام آخر
سنگ کیسه صفرا پس از جراحی چاقی، خصوصا اسلیو معده، یکی از مشکلات قابل توجه است که گاها برای برخی بیماران ایجاد میشود. با وجود اینکه این عارضه شایع است، میتوان با روشهای پیشگیرانه مانند مصرف دارو و رعایت رژیم غذایی مناسب، خطر بروز آن را کاهش داد.
در صورت بروز علائم، تشخیص و درمان بهموقع میتواند از بروز عوارض بیشتر جلوگیری کند. بنابراین، پیگیری دقیق وضعیت بیمار پس از جراحی و مشاوره با جراح از اهمیت ویژهای برخوردار است.