ورزش بعد از عمل فتق، اگر به درستی و با رعایت نکات ایمنی انجام شود، نقش مهمی در تسریع روند بهبودی و تقویت عضلات بدن ایفا میکند. بسیاری از بیماران تصور میکنند که باید برای به مدت طولانی از هرگونه فعالیت بدنی پرهیز کنند، در حالی که بیتحرکی بیش از حد میتواند تحلیل عضلات و کندی روند بهبودی را به همراه داشته باشد.
در این مقاله به بررسی زمان مناسب شروع ورزش، تمرینات مجاز و بایدها و نبایدهای ورزشی پس از جراحی فتق میپردازیم.

ورزش بعد از عمل فتق
ورزش بعد از عمل فتق نقش مهمی در روند بهبودی دارد، اما باید با احتیاط و طبق نظر پزشک انجام شود. معمولاً فعالیتهایی مانند پیادهروی سبک، حرکات کششی ملایم و تمرینات تقویتی با شدت کم در برنامه توانبخشی قرار میگیرند.
بازگشت سریع و بیبرنامه به فعالیتهای شدید میتواند خطر بازگشت فتق بعد از عمل را افزایش دهد، در حالی که بیتحرکی بیش از حد نیز روند بهبودی را کند میکند. شروع ورزش باید تدریجی و متناسب با وضعیت جسمانی فرد باشد. رعایت توصیههای پزشکی و توجه به علائم بدن، کلید بازگشت ایمن به فعالیتهای روزمره پس از ترمیم فتق است.
برای دریافت مشاوره رایگان و استعلام هزینه جراحی فتق فرم زیر را پر کنید.
فوتبال بعد از عمل فتق
بازگشت به فوتبال پس از عمل فتق نیازمند صبر و برنامهریزی دقیق است. بسیاری از جراحان توصیه میکنند که دست کم 4 هفته پس از جراحی فتق با لاپاراسکوپی از انجام هرگونه فعالیت ورزشی شدید، از جمله فوتبال، خودداری شود.
در حالی که برخی افراد پس از گذشت یک ماه به تدریج به تمرینات برمیگردند، برخی دیگر ممکن است برای تحمل فشارهای جسمی بیشتر به شش هفته یا بیشتر، زمان نیاز داشته باشند. توجه به وضعیت بدنی، اجتناب از حرکات پرتنش و پیروی از توصیههای پزشک، عوامل کلیدی برای بازگشت ایمن به زمین فوتبال هستند.
ورزش برای فتق شکم
در صورت ابتلا به فتق شکمی یا پس از جراحی فتق شکم ، انجام ورزشهای سبک و کنترلشده میتواند به تقویت عضلات مرکزی و تسریع بهبودی کمک کند. البته پیش از شروع هرگونه تمرین، مشورت با پزشک یا فیزیوتراپیست را فراموش نکنید. در ادامه، چند تمرین مناسب بررسی شده است:

- بشین پاشو (Sit to Stand): روی لبه صندلی بنشینید، عضلات شکم را فعال کنید، بالاتنه را کمی به جلو مایل کرده و با فشار پاها بلند شوید. این حرکت برای تقویت عضلات مرکزی بسیار مفید است.
- کشش زانو در حالت نشسته (Seated Knee Extensions): روی صندلی بنشینید، یکی از پاها را به آرامی به سمت بالا صاف کنید و سپس پایین بیاورید. این تمرین به بهبود کنترل حرکتی کمک میکند.
- انقباض عضلات کف لگن (Pelvic Floor Contractions): در حالت خوابیده، هنگام بازدم عضلات لگنی را منقبض کنید، همان عضلاتی که برای جلوگیری از ادرار استفاده میشوند.
- لانچ به جلو (Forward Lunges): پای خود را جلو ببرید و بدن را به آرامی پایین بیاورید، بدون اینکه زانوی عقب با زمین برخورد کند. این تمرین باعث تقویت عضلات پا و تعادل میشود.
- کشش ناف به داخل (Button Pulls): در حالت خوابیده با زانوهای خم، هنگام بازدم ناف خود را به سمت ستون فقرات بکشید و برای چند ثانیه نگه دارید.
- چرخش مرکزی (Core Twists): با زانوهای خمشده روی زمین دراز بکشید، سپس زانوها را به یک طرف بچرخانید و به حالت اولیه برگردید، سپس طرف دیگر را تکرار کنید.
- شیب لگن (Pelvic Tilts): در حالت خوابیده، لگن را به آرامی به سمت زمین فشار دهید تا کمر صاف شود، چند ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید.
- تمرین جلو بازو نشسته (Seated Bicep Curls): روی صندلی با دمبلهای سبک یا وسایل مشابه بنشینید، با حفظ فرم صحیح بدن وزنهها را به سمت سینه بیاورید و به آرامی پایین ببرید.
- پاوان موکت آسانا (Pawanmuktasana): روی زمین دراز بکشید، یکی از زانوها را به سمت شکم خم کرده و با دست نگه دارید، چند ثانیه نگه دارید و سپس به حالت اولیه برگردید. این حرکت برای آرامش عضلات شکم مؤثر است.
ورزش برای فتق کشاله ران
ورزش برای فتق کشاله ران، خصوصا تمریناتی که روی تقویت عضلات مرکزی تمرکز دارند، نقش مهمی در پیشگیری از عود مجدد فتق ایفا میکنند. حتی قبل از جراحی فتق کشاله ران با لاپاراسکوپی ، شروع فیزیوتراپی هدفمند میتواند به تقویت عضلات اطراف شکم و لگن کمک کرده و بدن را برای روند بهبودی آمادهتر کند.
پس از عمل نیز، با نظارت پزشک، انجام تمرینات سبک و تدریجی باعث بهبود عملکرد عضلات و کاهش احتمال بازگشت فتق میشود. تمرکز بر عضلات مرکزی، نه تنها به استحکام بدن کمک میکند، بلکه موجب افزایش کنترل و کاهش فشارهای ناگهانی بر ناحیه کشاله ران خواهد شد.
چرا دکتر ناصر ملک پور؟!
12 سال هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
چاپ 61 مقاله علمی پژوهشی و 2 جلد کتاب
پایهگذار رشته فلوشیپ لاپاروسکوپی
بیش از 10/000 جراحی موفق و جراحی چاقی

زمان مناسب برای ورزش بعد از عمل فتق
حدود سه هفته پس از جراحی فتق، میتوان به صورت تدریجی و با احتیاط ورزش را آغاز کرد. تمرینات سبک برای عضلات مرکزی مانند پیادهروی یا حرکات مقاومتی ملایم میتوانند به روند بهبود کمک کنند، البته تنها با تایید پزشک. در این مرحله باید از حرکاتی که به ناحیه شکم فشار مستقیم وارد میکنند خودداری کرد.
اگر زخم جراحی به خوبی ترمیم شده باشد، حتی میتوان ورزشهای کمفشار مانند شنا را با نظر پزشک شروع کرد. در هفتههای بعد، سطح فعالیت بدنی به تدریج افزایش مییابد. معمولاً دویدن سبک پس از یک ماه و بازگشت کامل به فعالیتهای روزمره پس از حدود شش هفته امکانپذیر است.
با این حال، باید از بلند کردن اجسام سنگین و ورزشهای پر تنش تا چند هفته دیگر پرهیز کرد. ورزشهایی مثل دوچرخهسواری و تنیس انتخابهای مناسبی هستند، اما فعالیتهای تماسی یا تمرینات قدرتی شدید باید تا ۱۲ هفته به تعویق بیفتند. هماهنگی با پزشک در هر مرحله ضروری است.
آیا پیاده روی برای فتق ضرر دارد؟

پیادهروی معمولاً نه تنها برای فتق ضرری ندارد، بلکه اگر به درستی و با احتیاط انجام شود، یکی از موثرترین فعالیتها برای بهبودی بعد از عمل فتق محسوب میشود. پس از مرخصی از بیمارستان و استراحت اولیه، میتوان با راه رفتنهای بسیار کوتاه در خانه شروع کرد.
این پیادهرویهای آرام به بهبود جریان خون، پیشگیری از یبوست و کاهش احتمال تحلیل عضلات کمک میکنند. البته نباید انتظار معجزه از پیادهروی داشت؛ فشار آوردن یا راه رفتن سریع نیز منجر به آسیب خواهد شد. بنابراین، حتما باید با نظر پزشک، به تدریج و در محیطی امن شروع کنید و بدنتان را بیش از حد تحت فشار قرار ندهید.
چرا بعد از جراحی فتق باید مراقب ورزش بود؟
بعد از جراحی فتق، ورزش کردن باید با دقت و احتیاط انجام شود، چون در این دوره بخیهها و توری (مش) هنوز کاملاً با بدن یکپارچه نشدهاند. وارد کردن فشار زودهنگام یا بیش از حد به ناحیه جراحیشده میتواند باعث پارگی بخیهها یا جابجایی مش شود و کل روند ترمیم را به خطر بیندازد. بدن معمولاً حدود ۴ تا ۶ هفته زمان نیاز دارد تا توری را بپذیرد و آن را بهخوبی تثبیت کند. بنابراین، صبر و رعایت محدودیتها کلید یک بهبودی موفق هستند.
آیا بعد از عمل فتق باید از ورزش خاصی اجتناب کرد؟
بعد از عمل فتق، میبایست از انجام برخی فعالیتهای ورزشی اجتناب کنید؛ چراکه بدن هنوز در مرحله ترمیم قرار دارد و فشار بیش از حد ممکن است به بخیهها یا مش آسیب بزند. تمریناتی مثل کرانچ شکمی یا بلند کردن وزنههای سنگین (بیش از ۱۰ کیلوگرم) باید تا ۶ تا ۸ هفته کنار گذاشته شوند.
این حرکات میتوانند فشار زیادی به عضلات شکم وارد کنند و عود فتق یا پاره شدن ناحیه ترمیمشده را به همراه داشته باشند. در این مدت بهتر است تنها حرکاتی را انجام دهید که با آنها احساس راحتی میکنید و حتماً با پزشک هماهنگ باشید.
سوالات متداول درباره ورزش بعد از عمل فتق
خیر، ورزش بطور کلی برای فتق مضر نیست ولی نوع و شدت آن بسیار حائز اهمیت میباشد. اگر فتق هنوز جراحی نشده، ورزشهای سنگین یا پر فشار ممکن است وضعیت را بدتر کرده و باعث بزرگتر شدن فتق شوند. اگر جراحی فتق انجام دادهاید، ورزش نه تنها مضر نیست بلکه میتواند روند بهبودی را تسریع کند، به شرطی که با احتیاط و طبق دستور پزشک انجام شود.
کلام آخر
ورزش پس از جراحی فتق باید با دقت، برنامهریزی و نظارت پزشک انجام شود تا به جای آسیب، بهبودی را تسریع کند. گوش دادن به بدن، پرهیز از حرکات پرتنش و رعایت مراحل تدریجی بازگشت به فعالیتهای بدنی، از کلیدیترین عوامل موفقیت در دوران نقاهت هستند. با رعایت توصیههای تخصصی، میتوانید به مرور به سبک زندگی فعال و سالم خود بازگردید و از عود مجدد فتق جلوگیری کنید.