مراقبت های بعد از جراحی بای پس معده نقش حیاتی در حفظ نتایج بلند مدت و جلوگیری از عوارض جانبی آن دارند. بای پس معده به عنوان یکی از مؤثرترین روشهای درمان چاقی مفرط شناخته میشود اما موفقیت این جراحی تنها به انجام صحیح آن محدود نمیشود؛ این مراقبتها شامل پیروی از رژیم غذایی خاص، مصرف مکملهای تغذیهای، فعالیت بدنی منظم و انجام پیگیریهای پزشکی منظم است.
◀ در این مقاله، به بررسی دقیقتر اهمیت و نکات کلیدی مراقبت های بعد از بای پس معده پرداخته خواهد شد.
اهمیت مراقبت های بعد از جراحی بای پس معده
مراقبت های بعد از جراحی بای پس معده از اهمیت بسیاری برخوردارند و تاثیر مستقیمی بر موفقیت عمل جراحی و بهبود بیمار خواهند داشت. این مراقبتها شامل رعایت دقیق دستورات پزشکی، تغییرات در سبک زندگی و تغذیه صحیح است. در واقع عدم رعایت صحیح مراقبتهای بعد از هر کدام از جراحیهای چاقی از جمله عمل بای پس معده میتواند منجر به بروز مشکلات زیادی شود. همچنین روند بهبود را کند کرده و نتیجه عمل به درستی حاصل نشود.
مراقبت های بعد از جراحی بای پس معده در بیمارستان
بعد از جراحی بایپس معده نیاز است بیمار به مدت 1 الی 2 روز در بیمارستان بماند. البته در برخی موارد، بر اساس شرایط بیمار بعد از عمل ممکن است مدت زمان بستری در بیمارستان به 4 روز نیز برسد. در طول زمان حضور در بیمارستان تحت نظر بهترین جراح بای پس معده، مراقبتهای زیر انجام خواهند شد:
- علائم و نشانههای حیاتی بیمار اعم از نبض، دمای بدن، وضعیت هوشیاری، حالت تهوع، درد و … توسط پرستاران بصورت مرتب چک میشوند. (درباره حالت تهوع بعد از بای پس معده بیشتر بخوانید.)
- بیمار شروع به خوردن غذاهای آبکی کرده و این رژیم به مدت چند روز ادامه خواهد داشت.
- اکثر بیماران بعد از عمل بایپس معده در بیمارستان از دستگاههای کمک تنفسی برای سهولت بیشتر در تنفس استفاده میکنند.
- جهت جلوگیری از لخته شدن خون در پاهای بیمار، از جورابهای ضد واریس استفاده شده و به او داروهای رقیقکننده خون داده میشود.
- یک روز بعد از عمل کاتتر ادراری بیمار برداشته میشود.
- از روز اول بعد از عمل بیمار باید شروع به انجام تمرینات پا کرده و تلاش کند تا از تخت بلند شود و راه برود.
- به منظور کاهش درد از داروهای ضد درد وریدی یا خوراکی استفاده میشود.
چاقی یا لاغر؟! نمیدونی؟
مراقبت های بعد از بای پس معده در منزل
پس از اتمام مدت زمان بستری در بیمارستان، پزشک جراح ضمن بررسی وضعیت جسمانی بیمار، اقدام به ترخیص او خواهد کرد. هنگام ترخیص از بیمارستان، جراح و پرستاران تمام اصول و مراقبت های عمل بای پس معده را به شما خواهند گفت. در ادامه به بررسی مهمترین اقدامات بعد از عمل بایپس معده میپردازیم:
1️⃣ رژیم غذایی بعد از بای پس معده
رژیم غذایی یکی از مهمترین مسائلی است که بعد از هرنوع عمل لاغری از جمله بای پس معده باید به آن توجه ویژهای شود. تغذیه بعد از عمل بای پس برای هر فرد متفاوت است در حالت کلی به 4 مرحله تقسیم میشود:
بعد از انجام عمل بای پس معده، در روز اول فقط مجاز به مصرف نوشیدنیهای شفاف مثل آب هستید. در روزهای بعد میتوانید به سراغ سایر مایعات نیز بروید. نکته قابل توجه اینجاست که معده شما در روزهای ابتدایی آمادگی پذیرش مواد غذایی جامد، حتی حالت پوره را ندارد. از جمله مایعات مناسب برای استفاده در این دوران میتوان به آبمیوه رقیق، شربت شیرین نشده، شیر بدون چربی و یا عصاره گوشت اشاره کرد.
حدود یک هفته بعد از عمل، ضمن مشورت با پزشک خود میتوانید علاوه بر مایعات، غذاهای پوره شده و لهشده نیز مصرف کنید. به یاد داشته باشید که غذای شما نباید خیلی چرب باشد. میوه و سبزیجات لهشده، سوپ میکس شده، غلات پخته شده، تخم مرغ، پنیر و حتی مرغ و گوشت بدون چربی و نرمشده نیز در این دوران مناسب هستند. این مرحله ممکن است چندین هفته طول بکشد.
پس از مرحله دوم، با دریافت تایید از پزشک جراح میتوانید شروع به خوردن غذاهای نرم کنید؛ غذاهایی که به راحتی جویده میشوند. از جمله مواد غذایی مناسب برای مصرف در این دوران میتوان به گوشت چرخ شده بدون چربی، ماهی ریش ریش شده، میوههای کنسروی بدون هسته و … اشاره کرد. در طی روز میتوانید 3 الی 5 وعده غذایی داشته باشید که هرکدام حدود نیم فنجان باشد.
پس از گذشت حدود 2 ماه، تحت نظر پزشک میتوانید به روال عادی زندگی خود برگردید. آرام آرام شروع به خوردن غذاهای جامد و سفتتر کرده و یک به یک غذاهای رایج را امتحان کنید. در این مرحله میتوانید در هر وعده غذایی خود یک الی یک و نیم فنجان غذا میل کنید اما بهتر است قبل از احساس سیری، دست از غذا خوردن بکشید.
برای دریافت مشاوره رایگان و استعلام هزینه جراحی بای پس معده فرم زیر را پر کنید.
نکات مهم در رژیم غذایی بعد از بای پس معده
1️⃣ حتما روزانه حدود 2 لیتر مایعات بنوشید. |
2️⃣ 30 دقیقه قبل و بعد از غذا از نوشیدن مایعات خودداری کنید. |
3️⃣ در حین غذا خوردن مایعات مصرف نکنید. |
4️⃣ غذا را به آرامی بجوید تا دچار سندروم دامپینگ نشوید. |
5️⃣ بهتر است غذاهای خیلی چرب یا خیلی شیرین نخورید. |
6️⃣ حتما مواد غذایی پروتئیندار را در رژیم غذایی خود جای دهید. |
7️⃣ از مصرف الکل و دخانیات بپرهیزید. |
8️⃣ مصرف کافئین را به حداقل برسانید. |
9️⃣ مکملهای دارویی خود را مطابق با توصیههای پزشک استفاده کنید. |
2️⃣ مراقبت از زخم و پانسمان بعد از عمل بای پس
مراقبت از زخم و پانسمان بعد از عمل بای پس معده باید به درستی انجام شود. نحوه شستشو و خشک کردن زخمها توسط پزشک به شما آموزش داده خواهد شد. حتما این کار را براساس دستورالعملهای گفته شده انجام دهید تا دچار عفونت نشوید. ◀ بطور معمول 24 ساعت بعد از عمل پانسمان برداشته شده و بیمار میتواند دوش بگیرد. بخیههای جراحی براساس صلاحدید و روش کار پزشک میتواند جذبی یا کشیدنی باشد.
اگر درباره باقی ماندن جای بخیه نگرانی دارید حتماً مقاله جای زخم جراحی لاغری را بخوانید.
3️⃣ خوابیدن بعد از عمل بای پس معده
بعد از عمل بای پس معده نیاز است بیمار به اندازه کافی استراحت کند. برای خوابیدن بهتر است از سطح تخت کمی شیبدار استفاده شود تا درد شکم کمتر شده و خطر سوزش معده تا حد امکان کاهش یابد. بدین منظور میتوانید از چند بالش شیبدار استفاده کنید.
4️⃣ ورزش بعد از جراحی بای پس معده
انجام ورزشهای سنگین و هرگونه فعالیتی که فشار زیادی به ماهیچههای شکم وارد کند در طی دو ماه اول بعد از عمل بای پس معده ممنوع است. در طی این دو ماه، میتوانید با مشورت پزشک و تایید او اقدام به انجام فعالیتهای سبک مثل پیادهروی و انجام امور روزمره کنید. ◀ بعد از گذشت دو ماه کم کم میتوانید فعالیتهای بیشتری انجام دهید اما همچنان تا ماه پنجم بدن شما آمادگی انجام کارهای سنگین مثل وزنهبرداری و پرش را ندارد. بعد از گذشت 6 ماه میتوانید همچون یک فرد عادی هرگونه فعالیت و ورزشی را انجام دهید.
5️⃣ کنترل درد بعد از جراحی بای پس معده
برای مراقبتهای بعد از جراحی بای پس معده معمولا داروهای مسکن و ضددرد به منظور کنترل میزان درد ناشی از عمل توسط پزشک تجویر میگردند. میزان مصرف این داروها کاملا بستگی به میزان درد بیمار خواهد داشت.
داروهای بعد از عمل بای پس معده
داروهایی که نیاز است بیمار بعد از عمل بای پس معده مصرف کند به دو دسته کلی تقسیم میشوند.
دسته اول
امپرازول: این دارو به منظور کنترل درد معده استفاده شده و در میان مردم عادی نیز رایج است.
استامینوفن کدئین: یکی دیگر از داروهای متداول در میان مردم که استفاده از آن بعد از عمل بای پس معده نیز توسط پزشک تجویز میشود.
دسته دوم
مولتیویتامین: افرادی که عمل لاغری مثل بای پس را انجام میدهند، نمیتوانند از طریق تغذیه ویتامینهای مورد نیاز بدن خود را تامین کنند. از این رو نیاز است به سراغ داروهای مکمل و مولتی ویتامین بروند تا دچار مشکل نشوند.
آمپول هپارین: این آمپول براساس شاخص توده بدن بیمار بعد از عمل به صورت زیر جلدی تزریق میشود.
اورسودیول: این دارو صرفا برای بیمارانی که امکان مشکل در کیسه صفرا را دارند تجویز میشود.
ویزیت دوره ای بعد از عمل بای پس معده
یکی از اصلیترین ارکان مراقبت بعد از عمل بای پس، انجام ویزیتهای دورهای است. پزشک جراح باید بطور مرتب وضعیت جسمانی بیمار را بررسی کرده تا در صورت وجود هرگونه مشکل آن را برطرف کند.
چرا دکتر ناصر ملک پور؟!
12 سال هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
چاپ 61 مقاله علمی پژوهشی و 2 جلد کتاب
پایهگذار رشته فلوشیپ لاپاروسکوپی
بیش از 10/000 جراحی موفق و جراحی چاقی
کارهای ممنوعه بعد از عمل بای پس معده
با وجود اینکه بای پس معده یک روش سریع برای کاهش وزن محسوب میشود، با این حال نیاز است بیمار بعد از عمل سبک جدیدی از زندگی را آغاز کند. شاید چیزهایی که در زندگی عادی او هیچ مشکلی نداشتند، بعد از عمل به صورت موقت یا دائمی تبدیل به یک امر ممنوعه شوند. از جمله این کارها از نظر بهترین جراح چاقی در تهران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رانندگی بعد از بای پس معده به مدت 1هفته الی 1 ماه ممنوع بوده و مجوز انجام آن باید از سمت پزشک صادر شود. | بلند کردن یا کشیدن اجسام سنگین با وزن بیش از 20 پوند به مدت 3 ماه ممنوع است. |
نداشتن تحرک و یک جا نشستن میتواند باعث ایجاد لخته خون شود. | حداقل به مدت 3 ماه نباید نوشیدنیهای گازدار یا کافئیندار مصرف کرد. |
مصرف نوشیدنیهای الکلی به مدت 6 ماه بعد از عمل ممنوع است. | مصرف هر نوع دارویی باید تحت نظر پزشک باشد. برخی داروها مثل آسپرین، ایبوبروفن، ناپروکسن، سلبرکس و … کاملا ممنوع میباشند. |
سوالات متداول
آیا ویزیتهای مکرر بعد از عمل بای پس معده ضروری است؟
بله، وضعیت جسمانی بیمار باید بطور مرتب توسط پزشک بررسی شده تا در صورت بروز هرگونه مشکل در سریعترین زمان ممکن برطرف گردد.
آیا بعد از عمل بای پس معده میتوان ورزش کرد؟
انجام فعالیتهای سبک مثل پیادهروی ضمن مشورت با پزشک بلامانع است اما به مدت 6 ماه باید از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کرد.
کلام آخر
در نتیجه، مراقبت های بعد از جراحی بای پس معده از اهمیت فوقالعادهای برخوردارند و تاثیر بسزایی در موفقیت بلند مدت این جراحی و بهبود کیفیت زندگی بیماران دارند. رعایت دقیق رژیم غذایی، مصرف مکملهای تغذیهای، فعالیت بدنی منظم و پیگیریهای پزشکی منظم، از جمله اقدامات اساسی هستند که باید توسط بیماران انجام شود. این مراقبتها نه تنها به پیشگیری از عوارض جانبی کمک میکنند، بلکه از بازگشت وزن نیز جلوگیری مینمایند. با پیروی از این توصیهها، بیماران میتوانند نتایج مثبت جراحی را حفظ کرده و به زندگی سالمتر و پربارتری دست یابند.
مشاوره حضوری با دکتر ناصر ملک پور
اگر برای عمل بای پس معده و یا سایر جراحیهای چراقی قصد مراجعه به مطب دکتر ناصر ملک پور (فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی) را دارید، میتوانید با شماره زیر تماس بگیرید.
تهران – سعادتآباد، بالاتر از میدان شهرداری، بلوار جوریکی، برج تشریفات، ساختمان شمالی، طبقه3 واحد ۱۲