رعایت رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده تاثیر بسیار زیادی در موفقیت جراحی بای پس معده، کاهش وزن زیاد و عدم بازگشت وزن خواهد داشت. از این رو، باید پس از چنین عملی، علاوه بر رعایت سایر نکات مراقبتی به برنامه غذایی خود توجه ویژهای داشته باشید.
تغذیه بعد از عمل بای پس معده چه تاثیری در روند درمان بیمار دارد؟ آیا فرد میتواند بلافاصله پس از انجام جراحی به رژیم غذایی سابق خود باز گردد؟ آیا فرد بعد از عمل بای پس معده، باید برنامه غذایی خود را به طور کامل تغییر دهد؟ برای دریافت پاسخ این سوالات همراه ما باشید.

رژیم غذایی قبل از عمل بای پس معده
موضوع بسیار مهمی که شاید خیلی از بیماران به آن بی توجهی کنند، رژیم غذایی قبل از عمل بای پس معده است. بسیاری از مطالعات اخیر نشان دادهاند که تغییر برنامه غذایی پیش از عمل بای پس معده، میتواند کمک شایانی در افزایش موفقیت جراحی داشته باشد. در واقع زمانی که فرد قبل از عمل بای پس معده رژیم غذایی خود را اصولی تغییر میدهد، راحتتر میتواند پس از انجام جراحی به آن عادت کند، در کاهش وزن او ثابت خواهد ماند. معمولاً قبل از شروع عمل بای پس، با کمک تغییراتی که در برنامه غذایی بیمار اعمال میشود، کاهش وزن نسبتاً کمی اتفاق خواهد افتاد.
برای دریافت مشاوره رایگان عمل بای پس معده فرم زیر را پر کنید.
اهمیت تجویز رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده
اینکه لایف استایل و رژیم غذایی خود را پس از انجام عمل بایپس معده تغییر دهید، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به دلایل مختلف، جراحان چاقی بعد از عمل بای پس معده، به بیماران خود برنامه غذایی جداگانهای تجویز میکنند. در ادامه به اهمیت این موضوع میپردازیم:
کاهش حجم معده
در عمل بایپس معده، یک قسمت از معده به روده متصل شده و همین موضوع به مرور زمان سبب کاهش وزن بیمار خواهد شد. با این حال، با توجه به اینکه حجم معده برای هضم غذا کاهش چشمگیری پیدا کرده، نیاز است مقدار و نوع ماده غذایی مصرفی توسط فرد کنترل شود. از این رو، جراح چاقی سعی میکند در رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده، حجم و مقدار هر وعده را مشخص کند. این کار به جلوگیری از ورود بیش از اندازه غذا به معده کمک کرده و از بروز مشکلات بعد از آن موثر خواهد بود.
کمک به درمان موفق
بای پس معده صرفاً یک روش برای کاهش ورود مواد غذایی و در نتیجه جذب کمتر است. در حقیقت، این جراحی به فرد کمک میکند تا بتواند راحتتر مقدار مواد غذایی مصرفی را تحت کنترل در آورد. با این حال، بیمار باید در برنامه غذایی خود تغییراتی اعمال کرده و به موفقیت درمان خود کمک کند. برنامه غذایی که جراح چاقی برای بیمار تجویز میکند، معمولا به گونهای است که از ورود مقدار زیادی از ترکیبات چاقکننده جلوگیری به عمل میآورد. از این رو، رعایت آن در طولانی مدت کمک زیادی به کاهش وزن خواهد کرد.
جلوگیری از بروز عوارض
بسیاری از عوارض عمل بای پس معده زمانی که بروز پیدا میکند، با کمک تغییراتی در برنامه غذایی بیمار قابل کنترل است. به همین دلیل، یکی از مراقبتهای بسیار مهم بعد از انجام این عمل، رعایت رژیم غذایی مناسب است. نکته بسیار مهم و قابل تامل بعد از انجام عمل بای پس معده آن است که احتمال سوء تغذیه به دلیل کاهش ورود و جذب مواد غذایی افزایش مییابد. از این رو، معمولا جراح در رژیم غذایی بای پس معده موادی را جای میدهد که تمامی ترکیبات مورد نیاز فرد را تامین کند.
ممنوعات غذایی بعد از بای پس معده چیست؟
بعد از عمل بایپس معده، رعایت رژیم غذایی مناسب اهمیت زیادی دارد و مصرف برخی خوراکیها و نوشیدنیها به طور کامل ممنوع است تا از بروز عوارض جلوگیری شود.
- غذاهای پرچرب و سرخ کردنی: این دسته از غذاها مانند فستفودها و گوشتهای چرب، هضم بسیار دشواری دارند و میتوانند باعث تهوع، دلدرد و احساس سنگینی شدید در معده شوند.
- خوراکیها و نوشیدنیهای قندی: مصرف شیرینی، شکلات و نوشیدنیهای شیرین باعث بروز سندرم دامپینگ میشود که علائمی مانند تعریق، سرگیجه، اسهال و تپش قلب را به همراه دارد.
- سبزیجات خام پرفیبر: سبزیجاتی مثل کلم و بروکلی در مراحل اولیه هضم سختی دارند و ممکن است باعث ایجاد نفخ شدید یا حتی انسداد رودهای شوند.
- نوشیدنیهای گازدار: مصرف نوشابه و سایر نوشیدنیهای گازدار موجب تجمع گاز در معده و ایجاد فشار و درد در ناحیه شکم میشود.
- الکل: نوشیدنیهای الکلی علاوه بر داشتن کالری خالی، میتوانند باعث تحریک مخاط معده و آسیب به روند ترمیم بافتها شوند.
- نوشیدنیهای کافئین دار: قهوه و نوشیدنیهای انرژیزا تا حداقل دو ماه بعد از عمل نباید مصرف شوند زیرا خطر کمآبی بدن و تحریک معده را افزایش میدهند. درباره اثرات خوردن چای و قهوه بعد از جراحی بای پس معده بیشتر بخوانید.
- میوههای خاص: میوههایی مانند خرمالو، انار و زالزالک به دلیل بافت خاص خود میتوانند در معده گیر کنند و مشکلات گوارشی ایجاد نمایند.

روند تغییرات رژیم غذایی بای پس معده
به طور کلی تغییراتی که در برنامه غذایی فرد ایجاد میشود، در چندین مرحله رخ خواهد داد. متخصص لاپاراسکوپی این برنامه را به طور دقیق برای بیمار تجویز کرده و از وی میخواهد تا به طور کامل آن را رعایت کند. در ادامه تک تک مراحل را با یکدیگر بررسی میکنیم:
پیش از بررسی مراحل رژیم غذایی بای پس معده، شما میتوانید با الگو زیر اضافه وزن خود را بررسی کرده و سپس به سراغ رژیم مناسب از بهترین جراح بای پس معده بروید.
چاقی یا لاغر؟! نمیدونی؟

غذاهای آبکی و مایعات
رژیم غذایی که باید بلافاصله پس از انجام جراحی بای پس معده شروع شود، استفاده از مایعات و غذاهای آبکی است. با توجه به درد و کاهش حجم معده بیمار در روزهای ابتدایی، توصیه ما این است که با مایعات و به خصوص آب برنامه غذایی خود را آغاز کند.
کم کم بیمار قادر خواهد بود در کنار مایعات، یکسری مواد غذایی با فرم آبکی را در رژیم غذایی بای پس معده خود جای دهد. به عنوان مثال، سوپ یکی از بهترین گزینههایی است که در مرحله اول میتوان برای بیماران تجویز کرد. به علاوه، شیر، ژله و حتی آب میوههای طبیعی از دیگر مواردی است که برای مصرف بیمار مناسب خواهد بود.
خیلی از افراد به خاطر رژیم غذایی سخت جراحی بایپس معده، از انجام این عمل امتناع میکنند. اما شما باید قبل از انتخاب عمل توسط پزشک معاینه شوید زیرا ممکن است کاندید این جراحی نباشید.
چرا دکتر ناصر ملک پور؟!
12 سال هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
چاپ 61 مقاله علمی پژوهشی و 2 جلد کتاب
پایهگذار رشته فلوشیپ لاپاروسکوپی
بیش از 10/000 جراحی موفق و جراحی چاقی

مواد غذایی به حالت پوره
زمانی که معده انسان با مایعات و مواد غذایی آبکی عادت کند، پیش زمینهای برای شروع مصرف سایر ترکیبات خواهد بود. ترکیب مواد غذایی مختلف و له کردن آنها برای هضم راحت یکی از بهترین راههایی است که میتوان پس از انجام بای پس معده در نظر گرفت.
غذاهایی که به خوبی و با فشار نسبتا زیاد به حالت پوره در آمده باشد، برای معده شما آزاردهنده نبوده و سبب وارد شدن آسیبی نخواهد شد. علاوه بر آن، با در نظر گرفتن آنکه معمولا برای تهیه پوره از چندین ماده مختلف کمک گرفته میشود، میتوان با مصرف آنها ترکیبات مغذی زیادی را برای بدن فراهم کرد.
نکته قابل توجه این است که شما قادر خواهید بود در این مرحله، اکثر مواد غذایی را مصرف کنید. از گوشت مرغ و ماهی گرفته تا تخم مرغ و غلات، همه و همه گزینه مناسبی برای رژیم غذایی بعد از بای پس معده خواهند بود. با این حال، قبل از مصرف باید آنها را تا حد امکان له کرده تا تکههای جامدی در وعده غذایی شما وجود نداشته باشد.

مصرف مواد غذایی نرم
بعد از گذشت زمان و عادت کردن معده با برخی مواد غذایی، این امکان برای بیمار وجود دارد تا به سمت مصرف ترکیباتی با قوام نرم روی آورد. در حقیقت، در فاز بعدی پس از درمان دیگر نیازی به له و پوره کردن مواد غذایی مختلف وجود نخواهد داشت. صرفا باید مواردی را انتخاب کنید که به راحتی قابل جویدن و هضم باشد.

گوشت مرغ به دلیل نداشتن چربی زیاد، یکی از بهترین گزینههایی است که میتوانید در برنامه خود جای دهید. دقت داشته باشید که مصرف مواد غذایی حاوی چربی، با توجه به هضم نسبتا سختی که دارد، در رژیم غذایی بای پس معده جای نمیگیرد. علاوهبر آن، این مواد سبب افزایش وزن بیمار شده و در نتیجه درمان تاثیرگذار خواهد بود.
علاوهبر گوشت مرغ و ماهی، شما قادر خواهید بود از برنج، تخم مرغ و حتی برخی از سبزیجات استفاده کنید. توجه به این نکته ضروری است که برای مصرف سبزیجات، توصیه میشود در مرحله سوم آنها را به صورت پخته شده استفاده نمایید. مصرف میوههای مختلف برای تامین ترکیبات مغذی نیز از دیگر موارد توصیه شده است.
شروع غذاهای جامد
اخرین مرحلهای که برای بیماران باقی میماند، مصرف مواد غذایی جامد است. جای دادن چنین ترکیباتی در 2 ماه اول پس از درمان به هیچ عنوان توصیه نمیشود؛ اما با گذشت زمان و سپری شدن این 8 هفته، بیمار قادر خواهد بود این مرحله از رژیم غذایی بای پس معده را نیز آغاز کند. در این مرحله دیگر محدودیت خاصی برای رژیم غذایی بیمار وجود نداشته و حتی توصیه شده آن را به صورت متنوع انتخاب کند. با این کار، علاوهبر عادت کردن معده به اکثر ترکیبات، میتوان مواد مغذی لازم برای بدن را تامین کرد.
❌چرا مصرف خرمالو بعد از عمل بای پس معده ممنوع است؟ (میوه های ممنوعه بعد از جراحی لاغری)
نکته بسیار مهم در این مرحله آن است که فرد مصرف مواد غذایی را به خوبی مدیریت کند. در حقیقت، نباید هر اندازه که دوست دارد به خوردن مشغول شود. معمولا فرد قبل از آنکه به طور کامل سیر شود، متوجه این موضوع شده و باید در همین مرحله مصرف وعده غذایی را متوقف کند. (پیشنهاد میکنیم درباره خوردن حبوبات بعد از بای پس معده برای تامین پروتئینهای لازم بدن حتما مقاله مربوطه را مطالعه کنید.)
نحوه صحیح غذا خوردن بعد از انجام عمل بای پس معده
پس از جراحی کاهش وزن، رعایت اصول درست غذا خوردن نقش بسیار مهمی در پیشگیری از عوارضی مانند تهوع، استفراغ و دلدرد دارد. بیماران باید روزانه آب کافی بنوشند اما از خوردن مایعات همزمان با وعدههای غذایی پرهیز کنند و حدود نیم ساعت قبل و بعد از غذا برای نوشیدن آب صبر کنند. جویدن کامل غذا پیش از بلع به هضم بهتر کمک میکند و مصرف پروتئین کافی باعث حفظ انرژی و توده عضلانی میشود.
استفاده از غذاهای چرب و نوشیدنیهای الکلی توصیه نمیشود زیرا میتواند مشکلات گوارشی ایجاد کند. در این میان، رعایت دقیق مکملهای تجویزی پزشک و پیروی از دستورالعملها بخش مهمی از نحوه صحیح غذا خوردن بعد از عمل بای پس معده به شمار میآید.
مصرف ویتامین و مکمل ها بعد از عمل بای پس معده
بعد از عمل بای پس معده، مصرف ویتامینها و مکملها باید کاملاً اصولی و تحت نظر پزشک باشد.

- دوز و نوع مکملها باید بر اساس نتایج آزمایش خون و توصیه پزشک یا متخصص تغذیه تعیین شود.
- مصرف مکملها باید در طول روز تقسیم شود تا جذب بهتری صورت گیرد؛ برای مثال کلسیم نباید همزمان با آهن مصرف گردد.
- انتخاب مکملهای باکیفیت و دارای تأییدیه معتبر اهمیت زیادی دارد تا اثربخشی و ایمنی آنها تضمین شود.
- بیماران باید هر سه تا شش ماه آزمایش خون انجام دهند تا سطح مواد مغذی بررسی و کمبودها برطرف شود.
- مصرف خودسرانه و بیش از حد ویتامینها میتواند خطرناک باشد و حتی باعث مسمومیت شود.
آیا رژیم بای پس معده مثل رژیم اسلیو معده است؟
بعد از جراحیهای لاغری، اصول تغذیهای نقش مهمی در روند بهبودی دارند و باید با دقت رعایت شوند. در واقع برنامه غذایی در دوران نقاهت بای پس معده و اسلیو معده مشابه است و محدودیتها و توصیههای یکسانی دارد. مصرف مایعات، سوپ و غذاهای نرم در هفته اول، خوردن وعدههای کوچک، پرهیز از کافئین زیاد و اجتناب از الکل از نکات اصلی محسوب میشوند. بنابراین میتوان گفت رژیم بای پس معده و رژیم بعد از عمل اسلیو تفاوت چشمگیری ندارند و هر دو بر اصول مشابهی استوارند.
سوالات متداول رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده
بعد از عمل بای پس معده یا هر نوع جراحی چاقی دیگری، بیمار باید بطور دائم از یک رژیم غذایی جدید پیروی کند ولی تقریبا از هفته هفتم به بعد امکان مصرف غذاهای معمولی، البته کنترلشده وجود دارد.
حداقل 65 الی 75 گرم پروتئین در طول روز باید مصرف گردد.
در روزهای ابتدایی بعد از بای پس معده میتوان مایعات شفاف مثل آب، آبمیوه طبیعی بدون قند، آبگوشت خانگی کمنمک و چای بابونه رقیقشده در طول روز نوشید.
مصرف غذاهای چرب، نوشیدنیهای قندی، نوشیدنیهای حاوی کافئین، خرمالو، انار و زالزالک بعد از عمل بای پس معده ممنوع است.
رژیم غذایی بای پس معده در روز اول بعد از جراحی، شامل مایعات و غذاهای آبکی است. در این مدت احتمال بروز عوارضی نظیر تهوع و استفراغ بالا بوده و مصرف خیلی از ترکیبات برای معده آزاردهنده است.
با توجه به اینکه هدف فرد از انجام بای پس معده، کاهش وزن است، مصرف چنین مواد غذایی توصیه نمیشود. حتی گفته شده مصرف مواد غذایی حاوی چربی و قند در برخی از بیماران میتواند با سندرم دامپینگ همراه باشد.
موز میوهای است که مصرف آن بلافاصله بعد از انجام بای پس معده با محدودیت مواجه میشود. اما حدود 5 تا 6 هفته پس از دریافت این درمان، فرد قادر خواهد بود همانند قبل به مصرف آن روی آورد.
جمع بندی
رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده بسته به بازه زمانی که فرد در آن قرار دارد، متفاوت است. به طور کلی روند این برنامه غذایی از مایعات و مواد غذایی آبکی آغاز شده و به سمت پوره و در نهایت ترکیبات جامد سوق داده میشود. این پروسه به کاهش وزن و بروز عوارض ناشی از جراحی کمک زیادی خواهد کرد.
مشاوره حضوری با دکتر ناصر ملک پور
اگر برای دریافت رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده و یا سایر جراحیهای چاقی قصد مراجعه به مطب دکتر ناصر ملک پور (فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی) را دارید، میتوانید میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید.
تهران – سعادتآباد، بالاتر از میدان شهرداری، بلوار جوریکی، برج تشریفات، ساختمان شمالی، طبقه3 واحد ۱۲



