جوراب واریس یکی از پرکاربردترین ابزارهای پزشکی برای پیشگیری و درمان مشکلات گردش خون در پاهاست. این جورابها با اعمال فشار کنترلشده بر رگها، به بهبود جریان خون کمک کرده و از تورم، درد و ایجاد واریس جلوگیری میکنند.
افرادی که ساعات طولانی ایستاده یا نشسته هستند، زنان باردار و بیماران مبتلا به نارسایی وریدی از اصلیترین کاربران آن هستند. در این مقاله به بررسی انواع، مزایا و نکات مهم استفاده از جوراب واریس میپردازیم.

جوراب واریس چیست؟
جوراب واریس نوعی جوراب طبی است که با اعمال فشار تدریجی بر پاها، به بهبود جریان خون و کاهش علائم ناشی از واریس و نارسایی وریدی کمک میکند. این جورابها معمولاً از مچ پا شروع به فشردهسازی میکنند و فشار آن به تدریج در قسمتهای بالاتر پا کاهش مییابد تا بازگشت خون به قلب تسهیل شود. جوراب واریس در انواع مختلف و با سطوح فشاری متفاوت طراحی میشود و انتخاب صحیح آن باید بر اساس نیاز فرد، شدت علائم و با مشورت پزشک انجام گیرد.
برای دریافت مشاوره رایگان فرم زیر را پر کنید.
کاربرد جوراب واریس
جوراب واریس در شرایط مختلفی از جمله بارداری، نارسایی وریدی، ایستادنهای طولانیمدت یا پس از برخی جراحیها توصیه میشوند. با افزایش فشار خون در پاها و کند شدن جریان خون، احتمال بروز لخته و تورم بیشتر میشود و جوراب واریس میتواند در جلوگیری از این عوارض نقش مؤثری ایفا کند.
جوراب واریس بعد از جراحی چاقی
پس از جراحی چاقی مانند جراحی بای پس معده یا اسلیو معده، یکی از مهمترین دغدغههای پزشکان، پیشگیری از ایجاد لخته خون در پاهاست؛ چرا که این لختهها ممکن است به ریه منتقل شده و عوارض جدی همچون آمبولی ریه ایجاد کنند.

به همین دلیل پوشیدن جوراب واریس پس از جراحی لاغری به همه بیماران توصیه میشود. این جورابها با ایجاد فشار کنترلشده، مانع از تجمع خون در پاها شده و گردش خون را تسهیل میکنند. معمولاً در دو هفته اول پس از عمل اسلیو معده ، استفاده مداوم (حتی در شب) پیشنهاد میشود و پس از آن، میتوان شبها جوراب را برداشت.
در زمان استحمام نیاز به استفاده نیست، اما باید بلافاصله پس از خشککردن بدن مجدداً استفاده شود.
فواید جوراب واریس
جوراب واریس یکی از ابزارهای ساده و مؤثر برای بهبود گردش خون در پاهاست که در درمان و پیشگیری از مشکلات وریدی کاربرد زیادی دارد. در ادامه به برخی از فواید مهم این جورابها اشاره میکنیم:
- کاهش ورم و التهاب: با ایجاد فشار کنترلشده، باعث کاهش تجمع مایعات در پاها و بهبود گردش خون میشود.
- کاهش علائم واریس: کمک میکند تورم و درد ناشی از رگهای برجسته واریسی کاهش یابد.
- کاهش خستگی پاها: با بهبود جریان خون، احساس سبکی بیشتری در پاها ایجاد میشود، مخصوصاً در پایان روز.
- پیشگیری از لخته خون: مخصوصا پس از جراحی یا در مسافرتهای طولانی، احتمال لخته شدن خون در رگها را کم میکند.
- افزایش سرعت بهبودی پس از عمل: پس از برخی جراحیها مثل عملهای چاقی یا وریدی، روند ترمیم با استفاده منظم از جوراب واریس سریعتر و ایمنتر پیش میرود.
- جایگزین غیر تهاجمی برای درمان: روشی بیخطر و کمهزینه برای افرادی است که نمیخواهند یا نمیتوانند جراحی واریس پا انجام دهند.
- راحتی در استفاده روزمره: طراحی آن به گونهای است که میتوان در طول روز پوشید و بدون محدودیت به کارهای روزمره ادامه داد.
چاقی یا لاغر؟! نمیدونی؟

عوارض جوراب واریس
جوراب واریس به طور کلی ایمن و مفید است اما در صورت استفاده نادرست یا انتخاب نامناسب، ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. در ادامه به عوارض و نکات مهمی که باید هنگام استفاده از آن در نظر گرفته شود اشاره میکنیم:
- فشار نامتناسب: اگر کلاس فشار جوراب با نوع و شدت واریس شما هماهنگ نباشد، میتواند باعث اختلال در گردش خون یا حتی درد و احساس گرفتگی در پا شود.
- واکنشهای پوستی: برخی افراد ممکن است به الیاف یا نوار سیلیکونی جوراب حساسیت نشان دهند که با خارش، قرمزی یا سوزش همراه است.
- ایجاد زخم یا خراش: پوشیدن طولانیمدت بدون استراحت دادن به پوست، میتواند به پوست فشار وارد کرده و در ناحیه مچ یا پشت زانو زخم ایجاد کند.
- خطر برای بیماران خاص: افرادی با مشکلات قلبی، دیابت یا گردش خون ضعیف نباید بدون مشورت پزشک از این جورابها استفاده کنند.
- استفاده نادرست در دوران بارداری: با توجه به شرایط ویژه زنان باردار، استفاده خودسرانه از جوراب واریس میتواند بهجای بهبود، منجر به آسیب شود.
- آزار در شب: خوابیدن با جوراب، بدون توصیه پزشک، ممکن است به ناراحتی یا اختلال در گردش خون منجر شود.
- عدم تعویض به موقع: جورابهایی که عمر مفیدشان گذشته یا به درستی شسته نمیشوند، خاصیت درمانی خود را از دست میدهند و حتی میتوانند به پوست آسیب بزنند.
چرا دکتر ناصر ملک پور؟!
12 سال هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
چاپ 61 مقاله علمی پژوهشی و 2 جلد کتاب
پایهگذار رشته فلوشیپ لاپاروسکوپی
بیش از 10/000 جراحی موفق و جراحی چاقی

انواع جوراب واریس
جوراب های واریس در انواع مختلفی طراحی شدهاند که هرکدام میزان فشاری متفاوت بر پا وارد میکنند. انتخاب نوع مناسب به شدت مشکل و نظر پزشک بستگی دارد. در ادامه با انواع آنها آشنا میشویم:
- کلاس فشار خفیف (8 تا 15 mmHg): برای پیشگیری از واریس و کاهش خستگی در افرادی که زیاد سرپا میایستند یا در طول روز تحرک کمی دارند مناسب است.
- کلاس یک (CCL1 – فشار 15 تا 20 mmHg): مناسب برای افرادی با واریس خفیف، تورم ملایم پاها یا احساس سنگینی. استفاده روزانه از این مدل باعث کاهش درد و خستگی میشود.
- کلاس دو (CCL2 – فشار 20 تا 30 mmHg): برای درمان واریسهای متوسط تا شدید و پیشگیری از لخته خون در بیماران پس از جراحی. این مدل باید با تجویز پزشک استفاده شود.
- کلاس سه (CCL3 – فشار 30 تا 40 mmHg): مخصوص کنترل زخمهای وریدی مزمن و مشکلات جدی گردش خون در پا. استفاده از این نوع نیازمند مراقبت و نظارت پزشکی است.
- کلاس چهار (CCL4 – فشار بالای 40 mmHg): برای موارد بسیار خاص مانند لنف ادم شدید یا نارساییهای پیشرفته وریدی. فقط در شرایط خاص و زیر نظر پزشک تجویز میشود. اگر ساکن تهران هستید، به دکتر ناصر ملک پور بهترین متخصص عروق مراجعه کنید.
نحوه پوشیدن جوراب واریس
نحوه صحیح پوشیدن جوراب واریس نقش مهمی در اثربخشی آن دارد و اگر به درستی انجام نشود، نه تنها کمکی به درمان نمیکند، بلکه میتواند باعث ناراحتی یا عوارض شود. در ادامه، نکات مهم درباره نحوه استفاده از این جورابها را مرور میکنیم:

- قبل از شروع، پاها باید کاملاً تمیز و خشک باشند. پوشیدن جوراب روی پوست مرطوب یا خیس میتواند باعث ایجاد اصطکاک و ناراحتی شود.
- ناخنها را کوتاه نگه دارید. ناخن بلند ممکن است به پارچه جوراب آسیب بزند یا باعث کشیدگی و پارگی آن شود.
- از سایز مناسب استفاده کنید. جوراب باید با طول پا و قطر ساق شما متناسب باشد تا فشار مؤثر و بدون آسیب ایجاد کند.
- جوراب را با دقت و آرامی بپوشید. ابتدا آن را پشتورو کرده، از قسمت پنجه شروع کرده و به آرامی به سمت بالا بکشید؛ از پیچاندن یا کشیدن شدید آن خودداری کنید.
- جوراب باید صاف و بدون چینخوردگی باشد. چروک شدن یا جمع شدن جوراب روی پا میتواند جریان خون را مختل کند یا باعث فشار نامتعادل شود.
- صبحها قبل از بلند شدن از تخت بپوشید. در این زمان پاها هنوز دچار تورم نشدهاند و جوراب بهتر روی پا مینشیند.
- در طول روز، در صورت لیز خوردن یا جابهجا شدن جوراب، آن را مرتب کنید. وضعیت نادرست جوراب ممکن است اثربخشی آن را کاهش دهد یا باعث ناراحتی شود.
- شبها هنگام خواب دربیاورید، مگر با تجویز پزشک. در اغلب موارد، نیازی به پوشیدن جوراب در هنگام خواب نیست.
- جورابها را مرتب بشویید. برای حفظ کارایی و بهداشت، با آب ولرم و شوینده ملایم بشویید و در هوای آزاد خشک کنید؛ از استفاده از خشککن خودداری کنید.
نحوه شستشو و نگهداری از جوراب واریس
برای افزایش دوام و اثربخشی جوراب واریس، رعایت اصول صحیح شستشو و نگهداری بسیار مهم است. پیش از هر چیز، دستورالعملهای درجشده روی بستهبندی یا برچسب جوراب را با دقت مطالعه کنید. بهتر است جورابها را با آب سرد و شوینده ملایم، به صورت دستی بشویید تا خاصیت فشاری آنها حفظ شود.
هرگز از آب گرم یا خشککن استفاده نکنید، چون ممکن است الیاف جوراب آسیب ببیند. پس از شستشو، آنها را به آرامی آبگیری کرده و در فضای باز و دور از نور مستقیم خورشید خشک کنید. نگهداری درست، عمر جوراب را به طور قابلتوجهی افزایش میدهد.
نکات مهم در انتخاب جوراب واریس
برای انتخاب جوراب واریس مناسب باید به چند نکته مهم توجه داشت تا هم کارایی محصول حفظ شود و هم احساس راحتی داشته باشید.
- ابتدا باید جورابی انتخاب کنید که کاملاً سایز پا باشد و نه خیلی تنگ و نه خیلی گشاد.
- بهتر است از جدول سایز ارائهشده توسط تولیدکننده استفاده کنید و اندازهگیری را دقیق انجام دهید.
- میزان فشاری که جوراب وارد میکند باید متناسب با شدت واریس و شرایط بدنیتان باشد.
- برای فشارهای پایینتر نیازی به نسخه نیست، اما فشارهای بالا حتماً باید با تجویز پزشک باشند.
- جنس جوراب باید از مواد مقاوم و باکیفیت مانند نایلون باشد تا فشار مناسب را فراهم کند و دوام بالایی داشته باشد.
- در صورت داشتن حساسیت یا شرایط خاص، با داروساز یا پزشک درباره نوع مناسب مشورت کنید.

سوالات متداول درباره جوراب واریس
مدت زمان استفاده از جوراب واریس بسته به تشخیص پزشک متفاوت است.
استفاده از جوراب واریس تنها به بهبود و کاهش علائم کمک میکند و یک راهکار قطعی برای درمان محسوب نمیشود.
افرادی که زمان زیادی از روز سرپا هستند، افرادی که زمان زیادی از روز در حالت نشسته هستند، افراد دورکار در منزل، افراد مبتلا به خستگی یا درد مزمن و افرادی که اخیرا عمل جراحی داشتهاند.
کلام آخر
استفاده از جوراب واریس میتواند نقش مهمی در پیشگیری و کاهش علائم بیماریهای وریدی ایفا کند، مخصوصا برای افرادی که در معرض خطر بیشتری قرار دارند. با انتخاب درست، رعایت نحوه استفاده و نگهداری اصولی، میتوان از اثربخشی این وسیله پزشکی بهرهمند شد. البته توصیه میشود پیش از خرید و استفاده، حتماً با پزشک متخصص مشورت شود تا مناسبترین نوع و کلاس فشاری متناسب با شرایط فردی شما تعیین گردد.