جراحی ویپل یکی از پیچیدهترین و حساسترین عملیاتهای جراحی است که به طور عمده برای درمان سرطان پانکراس و برخی بیماریهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
این جراحی به دلیل تاثیرات زیادی که بر سیستم گوارشی دارد، به دقت و تجربه بالای جراح نیاز دارد. در این مقاله، به بررسی فرآیند این جراحی، اهداف آن، دوره ریکاوری و خطرات مربوط به آن میپردازیم.

جراحی ویپل چیست؟
جراحی ویپل که با نام علمی پانکراتیکودئودنکتومی شناخته میشود، یک عمل پیچیده و تخصصی است که برای برداشتن تومورها در بخش پانکراس انجام میگیرد. این روش، که یکی از اصلیترین گزینههای جراحی برای کنترل بلندمدت سرطانهای مختلف پانکراس به شمار میرود، بخش زیادی از دستگاه گوارش را شامل میشود.
در طی این جراحی، قسمتهایی از پانکراس، دوازدهه، معده و مجاری صفراوی برداشته شده و سپس با بازسازی دقیق، عملکرد گوارش حفظ میشود. به دلیل پیچیدگی و اهمیت بازسازی ساختارهای گوارشی، جراحی ویپل نیازمند مهارت بالا و تجربه جراح متخصص است. چنانچه ساکن تهران هستید، برای مشاوره میتوانید به بهترین جراح لاپاراسکوپی تهران، دکتر ناصر ملک پور مراجعه نمایید.
برای دریافت مشاوره رایگان و استعلام هزینه جراحی ویپل فرم زیر را پر کنید.
افراد واجد شرایط جراحی ویپل
افراد واجد شرایط برای جراحی ویپل معمولاً افرادی هستند که با مشکل:
تومور در سر پانکراس قرار دارد، به مناطق دیگر بدن گسترش نیافته و از نظر جراحی قابلیت برداشتن (رزکسیون) دارد. با وجود اینکه تنها حدود ۲۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان پانکراس واجد شرایط این عمل هستند، بسیاری از این افراد به اشتباه به دلیل ارزیابی ناکافی، جراحی را غیرممکن میدانند.

مراجعه به یک جراح با تجربه که سالانه تعداد زیادی از این نوع جراحیها (بیش از ۱۵ عمل) را انجام میدهد، اهمیت بالایی در تصمیمگیری درباره صلاحیت جراحی دارد. شایان ذکر است که حتی پیشرفتهترین آزمایشات تصویربرداری نیز همیشه اطلاعات دقیقی ارائه نمیدهند.
در برخی موارد، طی جراحی ممکن است مشخص شود که سرطان گسترش یافته یا قابل برداشتن نیست، و این امر مانع از انجام عمل میشود. بنابراین، ارزیابی دقیق پیش از جراحی نقشی اساسی در برنامهریزی موفقیتآمیز این روش درمانی دارد.
جراحی ویپل چه بیماری هایی را درمان می کند؟
جراحی ویپل یک روش پیچیده برای درمان برخی سرطانها و اختلالات مرتبط با پانکراس و دستگاه گوارش فوقانی است. بیماریهایی که میتوان با این جراحی درمان کرد عبارتند از:
- سرطان پانکراس
- سرطان مجرای صفراوی
- سرطان روده کوچک
- سرطانهای نورواندوکرین
- سرطان آمپول واتر
- سایر تومورها یا اختلالات مرتبط با پانکراس، دوازدهه یا مجاری صفراوی
اقدامات لازم برای انجام جراحی ویپل
برای انجام جراحی ویپل، آمادگی دقیق و همکاری نزدیک با تیم پزشکی ضروری است. پیش از عمل، بیمار با جراح و تیم مراقبتی ملاقات میکند تا انتظارات قبل، حین و بعد از عمل و همچنین خطرات احتمالی را بررسی کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به شیمیدرمانی یا پرتودرمانی قبل از جراحی باشد.
پزشک وضعیت عمومی سلامتی و شرایط بیمار را ارزیابی کرده و تستهای پزشکی لازم را تجویز میکند تا اطمینان حاصل شود که بیمار توانایی تحمل این عمل پیچیده را دارد. روش انجام جراحی میتواند به صورت جراحی باز، جراحی لاپاراسکوپی باشد که انتخاب آن به شرایط بیمار بستگی دارد.
پیش از بستری شدن، برنامهریزی برای دوران نقاهت نیز بسیار مهم است. بیمار باید با خانواده و دوستان خود درباره نیاز به کمک در هفتههای اولیه پس از جراحی صحبت کند تا دوران بهبودی به بهترین شکل سپری شود.
در حین جراحی ویپل چه اتفاقی می افتد؟
در طی جراحی ویپل، بخش سر پانکراس، کیسه صفرا، دوازدهه، قسمتی از معده و غدد لنفاوی اطراف برداشته میشود. سپس جراح، قسمتهای باقیمانده پانکراس و سایر ارگانهای گوارشی را بهگونهای متصل میکند که عملکرد سیستم هاضمه حفظ شود. در برخی موارد، نسخه تغییریافتهای از این جراحی انجام میشود که در آن معده و دریچه پیلور (خروجی معده) دستنخورده باقی میمانند؛ این روش به عنوان جراحی ویپل با حفظ پیلور شناخته میشود. هر دو نوع این عمل پیچیده معمولاً بین ۵ تا ۷ ساعت طول میکشد و نیازمند مهارت بالای جراح است.
چرا دکتر ناصر ملک پور؟!
12 سال هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
چاپ 61 مقاله علمی پژوهشی و 2 جلد کتاب
پایهگذار رشته فلوشیپ لاپاروسکوپی
بیش از 10/000 جراحی موفق و جراحی چاقی

بعد از عمل ویپل چه اتفاقی می افتد؟
پس از جراحی ویپل، معمولاً بیمار حداقل یک هفته در بیمارستان بستری میشود و مدت دقیق بستری به روند بهبودی بستگی دارد. ابتدا به یک بخش عمومی منتقل میشوید و تیم پزشکی وضعیت شما را به دقت پایش میکند تا نشانههای عفونت یا عوارض احتمالی را شناسایی کند.
در روزهای ابتدایی، تغذیه با مایعات شفاف آغاز میشود و به مرور غذاهای جامد به رژیم غذایی اضافه میشود. بسیاری از بیماران به زودی بعد از عمل میتوانند حرکت کنند. برخی از بیماران ممکن است برای پایش دقیقتر به بخش مراقبتهای ویژه (ICU) منتقل شوند، خصوصا اگر شرایط خاص پزشکی داشته باشند.
پس از مرخصی، بسته به شرایط، ممکن است مستقیماً به خانه بازگردد یا در مرکز توانبخشی اقامت کنید. اکثر بیماران پس از ۴ تا ۶ هفته به فعالیتهای عادی بازمیگردند، اما روند بهبودی به سلامت عمومی و پیچیدگی جراحی بستگی دارد.
شیمی درمانی قبل از عمل ویپل
در برخی موارد، پیش از جراحی ویپل، از شیمیدرمانی یا پرتودرمانی، یا ترکیبی از هر دو استفاده میشود. این درمانها با هدف کاهش اندازه تومور یا کنترل پیشرفت بیماری انجام میشوند و میتوانند شانس موفقیت جراحی را افزایش دهند. جراح و تیم پزشکی شما بهترین گزینهها را بر اساس وضعیت سلامتی و مرحله بیماری تعیین میکند. بنابراین نیاز است با پزشک خود درباره نیاز به این درمانها قبل یا بعد از عمل مشورت کرده تا برنامه درمانی متناسبی دریافت کنید.
مزایای عمل ویپل

جراحی ویپل یکی از موثرترین روشها برای درمان سرطان پانکراس در مراحل اولیه است، زمانی که سرطان هنوز به بخشهای دیگر بدن گسترش نیافته است. این عمل میتواند به حذف کامل تومور کمک کرده و شانس بقای طولانیمدت را به بیماران بدهد.
با وجود پیچیدگیهای این جراحی، ویپل یک گزینه امیدبخش برای مقابله با یکی از سختترین انواع سرطان است که اغلب دیر تشخیص داده میشود. تشخیص زودهنگام نقش حیاتی در موفقیت این روش درمانی دارد.
طول عمر بیماران بعد از عمل ویپل چقدر است؟
طول عمر بیماران بعد از عمل ویپل به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله میزان گسترش سرطان پیش از جراحی و دلیل اصلی نیاز به این عمل. اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود یا مشکل غیرسرطانی باشد، احتمال بازگشت به طول عمر طبیعی وجود دارد. برای افرادی که سرطان به غدد لنفاوی یا دیگر نواحی نزدیک گسترش یافته، این جراحی میتواند طول عمر را چند سال افزایش دهد. نرخ بقای پنجساله برای این شرایط حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است.
طول عمر بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ چقدر است؟
خطرات عمل جراحی ویپل
عمل جراحی ویپل، به دلیل پیچیدگیهای آن، با خطراتی همراه است که ممکن است در طول یا پس از جراحی رخ دهند. شناخت این خطرات میتواند به تصمیمگیری آگاهانه کمک کند. خطرات احتمالی عمل ویپل عبارتند از:
- خونریزی
- عفونت
- تخلیه کند معده
- نشت از محل اتصال پانکراس یا مجرای صفراوی
- دیابت
مدت زمان ریکاوری بعد از جراحی ویپل
ریکاوری بعد از عمل جراحی ویپل نیاز به زمان دارد، زیرا این جراحی از نوع پیچیده است. معمولاً بیماران به مدت پنج تا هفت روز باید در بیمارستان بستری شوند تا وضعیت آنها تحت نظر باشد. در صورت عدم بروز عوارض، بسیاری از بیماران پس از چهار تا شش هفته میتوانند به تدریج به فعالیتهای روزمره خود بازگردند.
با این حال، دوره بهبودی میتواند بسته به وضعیت سلامت فرد و پیشرفتهای خاص، متفاوت باشد. حتما باید بیماران با دقت دستورالعملهای پزشکی را دنبال کرده و مراقبتهای لازم را در طول دوره ریکاوری انجام دهند.
مراقبت های بعد از عمل ویپل
پس از عمل جراحی ویپل، مراقبتهای خاصی برای بهبودی سریع و ایمن باید انجام داد.
- اغلب بیماران حداقل یک هفته در بیمارستان بستری میشوند.
- برای جلوگیری از عوارض، پرستاران و تیم جراحی به طور مداوم وضعیت شما را چک میکنند.
- رژیم غذایی شما ابتدا با مایعات شفاف آغاز میشود و به تدریج غذاهای جامد وارد میشود.
- بسیاری از بیماران به زودی پس از عمل قادر به راه رفتن خواهند بود.
- برخی بیماران ممکن است به مدت کوتاهی در واحد مراقبت ویژه (ICU) بستری شوند.
- پس از ترخیص از بیمارستان، بیشتر بیماران میتوانند به خانه بازگردند و به تدریج بهبودی را طی کنند.
- ریکاوری کامل معمولاً ۴ تا ۶ هفته طول میکشد، که بستگی به شرایط فردی هر بیمار دارد.

تغذیه بعد از عمل ویپل
بعد از عمل ویپل، شما باید رژیم غذایی خاصی را رعایت کنید تا بدن شما به تدریج به شرایط جدید عادت کند. در روزهای اولیه پس از جراحی، مصرف مایعات شفاف توصیه میشود. زمانی که پزشک شما صلاح بداند، میتوانید به تدریج غذاهای جامد مصرف کنید.
در این مرحله، مصرف غذاهای نرم و آسان برای هضم توصیه میشود تا فشار کمتری به سیستم گوارش وارد شود. مهم است که با تیم پزشکی خود مشورت کنید تا از مواد غذایی مناسب برای ریکاوری به بهترین نحو مطلع شوید.
هزینه عمل ویپل چقدر است؟
هزینه عمل ویپل به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار، تجربه و تخصص پزشک جراح است؛ جراحان با تجربه معمولاً هزینه بیشتری از بیماران دریافت میکنند. همچنین، هزینه بستری بیمار در بیمارستان، موقعیت مکانی و سطح تجهیزات آن، از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت جراحی ویپل هستند.
بیمارستانهای با کیفیت بالاتر و در مناطق پیشرفتهتر معمولاً هزینههای بیشتری دارند. علاوه بر این، تعداد جلسات پیگیری و درمانهای پیش از عمل نیز به هزینهها افزوده میشود. بنابراین، هزینه نهایی جراحی ویپل به ترکیبی از این عوامل بستگی دارد.
سوالات متداول درباره عمل جراحی ویپل
امید به زندگی پس از عمل ویپل به میزان زیادی به پیشرفتهای اخیر در تشخیص، روشهای جراحی و مراقبتهای پس از عمل بستگی دارد. در حال حاضر، نرخ مرگ و میر کوتاهمدت برای بیمارانی که در مراکز تخصصی جراحی میکنند، به کمتر از ۴ درصد کاهش یافته است. این میزان در مراکز بزرگتر با جراحان مجرب حتی به کمتر از ۱ درصد میرسد.
عمل ویپل به افتخار جراح معروف، آلن اولد فادر ویپل، نامگذاری شده است که در دهه ۱۹۳۰ این روش جراحی را تکمیل و بهبود بخشید.
جراحی ویپل با تغییرات قابل توجهی در سیستم گوارشی همراه است که میتواند به مشکلاتی نظیر درد شکم، کاهش وزن، اختلالات گوارشی و خستگی مزمن منجر شود. این اثرات بلندمدت در برخی افراد با مرور زمان کاهش مییابد، اما برای برخی دیگر ممکن است نیاز به مراقبتهای بیشتر داشته باشد.
بعد از جراحی ویپل، ممکن است نیاز به مراقبتهای خاصی در تغذیه داشته باشید. میتوانید غذاهای جدید را به تدریج اضافه کنید و از غذاهای سرخشده یا چرب پرهیز کنید. در صورت لزوم، استفاده از مکملهای تغذیهای برای جبران کمبود مواد مغذی توصیه میشود.
کلام آخر
جراحی ویپل یک گزینه مهم و حیاتی برای درمان برخی بیماریهای جدی مانند سرطان پانکراس به شمار میرود. با وجود پیچیدگیها و چالشهای موجود در دوران بهبودی، این عمل میتواند به بیماران کمک کند تا به زندگی طبیعیتری بازگردند و امید به بقای بلندمدت در آنها تقویت شود.
اهمیت انجام این جراحی در مراکز درمانی پیشرفته و تحت نظر تیمهای پزشکی ماهر نمیتواند نادیده گرفته شود، زیرا عاملهای مختلف میتواند تأثیر زیادی در موفقیت آن داشته باشد.